مطالعه عوامل اجتماعی مرتبط با هویت دانشجویی در میان دانشجویان دانشگاههای یزد

در جامعه امروزی، انسان از جهات مختلف و از ابعاد گوناگون مورد مطالعه قرار گرفته است و از آنجایی که هویت نیز بخش مهمی از وجود هر انسان است و زندگی شخصی و اجتماعی هر شخص تحت تأثیر هویت قرار میگیرد، لذا بررسی هویت انسانها موضوع بسیار مهمی برای مطالعه و بررسی است (اسفنجیر ،122: 1388). هویت از جمله مهمترین چالش های انسان معاصر و از همین رو یکی از مفاهیم محوری در مطالعات اجتماعی است. اصطلاح هویت تاریخچه ای طولانی دارد، اما در قرن بیستم کاربرد وسیعی یافت. هویت نوعی رابطه بین شخصیت فرد و ساختار اجتماعی است. به عقیده مید هر فرد هویت خود را از طریق ساماندهی نگرش های فردی دیگران در قالب نگرش های سازمان یافته اجتماعی یا گروهی شکل می دهد(گل محمدی، 230:1383). هویت یک سازه چند بعدی است، انسانها به دلیل ایفای نقش های گوناگون در جامعه مدرن از لایه های هویتی بیشتر و پیچیده تری برخوردارند و هویت دانشجویی یکی از لایه های هویتی جامعه مدرن است. تغییرات سریع و پرشتاب دهه های اخیر و دگرگونی هایی که در عرصه های مختلف اجتماعی جامعه رخ داده است، هویت و فرآیند هویت یابی را با چالش و بعضا بحرانهایی مواجه کرده است(اسکندری ،115:1391). از طرفی در دوره حاضر یکی از حیاتی ترین مباحث را می توان توسعه و تولید علم دانست. یکی از بارزترین شاخص های توسعه هر کشوری توان و ظرفیت تولید علمی و فنی است. در جامعه مدرن، واقعیت و ایده دانشگاه از مرجعیت مرکزی و حیاتی در توسعه دانش، فرهنگ و اجتماع هر ملتی برخوردار است. مهمترین کارکرد دانشگاه به عنوان نهادی که نقش کلیدی در تولید و فهم دانش، توسعه فرهنگ و تمدن و حل مسائل جامعه مدرن دارد، تولید انسان دانشگاهی و هویت دانشگاهی فرهیخته، زایا و توانمند در افرادی است که به عنوان پیشاهنگان فرهنگ عمل می کنند(جانسون ،21:1387) .تاجفل معتقد این تحقیق در رویکرد کمی، با روش پیمایش با استفاده از پرسشنامه انجام شد. جامعه آماری شامل تمام دانشجویان در حال تحصیل سال92-93 دانشگاههای یزد است که 450 نفر با روش طبقه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. بر اساس یافته ها هویت دانشجویی اکثریت دانشجویان در حد متوسط است و بر حسب نوع دانشگاه، رشته تحصیلی، دوره تحصیلی و حق انتخاب تغییر می کند. متغیرهای سرمایه اجتماعی، چشم انداز شغلی، امید به آینده و درآمد خانواده مهم ترین متغیرهای تبیین کننده هویت دانشجویی است. تقویت مهارت ها و تعاملات دانشجویان و همچنین رفع مشکلات شغلی می تواند تعهد دانشجویان به هویت حرفه ای را ارتقا بخشد و از این طریق دلبستگی و موفقیت در ایفای نقش را افزایش دهد.